Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng đã và đang là vấn đề được xã hội đặc biệt quan tâm, nhất là khi trong thực tế đã xảy ra nhiều vụ xâm hại, án mạng liên quan đến trẻ em có nguyên nhân bắt nguồn từ mạng xã hội. Làm gì để giúp trẻ khai thác tốt sự hữu ích của internet nhằm phục vụ học tập, rèn luyện đồng thời trang bị cho trẻ kỹ năng miễn nhiễm với những thông tin xấu, độc là việc không dễ và cần sự nỗ lực từ nhiều phía.
Internet là thế giới đầy màu sắc cho trẻ em học tập, vui chơi, kết nối và hội nhập quốc tế tuy nhiên thực trạng trên môi trường mạng vẫn tiềm ẩn nhiều nội dung không tốt.
Tăng cường công tác bảo vệ trẻ em - những mầm non tương lai của đất nước, Bộ Thông tin & Truyền thông đã ban hành "Bộ quy tắc ứng xử bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng" theo Quyết định số 88/QĐ-BTTTT (ngày 21/01/2025).
Người dùng trên không gian mạng chặn nội dung xấu – Cùng tạo môi trường an toàn.
Cha mẹ, thầy cô hãy là người bạn đồng hành hướng dẫn trẻ sử dụng Internet an toàn. GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH BẢO VỆ BẢN THÂN TRÊN INTERNET 1. Dạy trẻ nguyên tắc “KHÔNG” khi lên mạng Trong môi trường số, việc bảo vệ thông tin cá nhân là điều vô cùng quan trọng. Trẻ em cần được dạy nguyên tắc “KHÔNG” để tránh những rủi ro khi sử dụng Internet. KHÔNG kết bạn với người lạ trên các nền tảng trực tuyến. Dù là trên Facebook, Zalo hay các ứng dụng trò chuyện trong game, việc nói chuyện với người lạ có thể dẫn đến nhiều nguy cơ, từ lừa đảo đến bị dụ dỗ tham gia các hoạt động không phù hợp. KHÔNG chia sẻ thông tin cá nhân như địa chỉ nhà, số điện thoại, thông tin trường học. Trẻ em thường không ý thức được hậu quả của việc đăng tải quá nhiều thông tin lên mạng, vô tình khiến bản thân và gia đình trở thành mục tiêu của kẻ xấu. KHÔNG nhấp vào đường link hoặc quảng cáo lạ. Trẻ nhỏ rất dễ bị thu hút bởi những quảng cáo đầy màu sắc, các trò chơi miễn phí hay thông tin giật gân. Tuy nhiên, nhiều đường link có thể chứa virus hoặc phần mềm đánh cắp dữ liệu. Ứng dụng thực tế:
Ba mẹ nên cùng trẻ thiết lập chế độ bảo mật trên tài khoản mạng xã hội.
Hướng dẫn trẻ cách kiểm tra độ an toàn của trang web, chẳng hạn như chỉ vào các trang có biểu tượng ổ khóa () trên thanh địa chỉ.
Sử dụng Google SafeSearch để lọc nội dung không phù hợp.
2. Hướng dẫn trẻ em trên không gian mạng cách phản ứng khi bị bắt nạt Bắt nạt trẻ em trên không gian mạng (Cyberbullying) là một vấn đề đáng lo ngại trong môi trường Internet hiện nay. Học sinh học có thể trở thành nạn nhân của những lời lẽ tiêu cực, bình luận xúc phạm hoặc bị lan truyền hình ảnh, thông tin sai lệch. Nói ngay với ba mẹ hoặc thầy cô nếu cảm thấy bị đe dọa. Khi bị ai đó công kích hoặc quấy rối trên mạng, trẻ không nên im lặng mà cần tìm kiếm sự giúp đỡ từ người lớn. Không trả lời hoặc tranh cãi với những lời bình luận xấu. Một phản ứng tiêu cực có thể khiến tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Trẻ cần hiểu rằng, im lặng và báo cáo tài khoản xấu là cách bảo vệ tốt nhất. Chặn và báo cáo tài khoản có hành vi bắt nạt. Hầu hết các nền tảng mạng xã hội hiện nay đều có chức năng chặn người dùng hoặc báo cáo nội dung xấu. Trẻ cần biết cách sử dụng các công cụ này để bảo vệ bản thân. Ứng dụng thực tế:
Giáo viên có thể tổ chức buổi học về “Ứng xử văn minh trên không gian mạng”, giúp học sinh hiểu rõ dấu hiệu của bắt nạt trực tuyến và cách đối phó.
Ba mẹ có thể cùng trẻ kiểm tra danh sách bạn bè trên mạng, đảm bảo chỉ kết bạn với những người quen biết ngoài đời.
Cài đặt chế độ kiểm soát bình luận trên mạng xã hội để hạn chế những bình luận tiêu cực.
3. Giới hạn thời gian sử dụng Internet hợp lý Mặc dù Internet mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu không kiểm soát thời gian sử dụng hợp lý, trẻ có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe và học tập. Chỉ sử dụng Internet trong thời gian quy định, không quá 2 giờ/ngày. Việc ngồi trước màn hình quá lâu có thể gây mỏi mắt, căng thẳng và ảnh hưởng đến trí nhớ của trẻ. Kết hợp giữa hoạt động trực tuyến và các hoạt động thực tế. Trẻ cần có thời gian để vận động, đọc sách, vui chơi ngoài trời thay vì chỉ chăm chú vào màn hình. Ứng dụng thực tế:
Ba mẹ có thể sử dụng Google Family Link hoặc Microsoft Family Safety để đặt giới hạn thời gian sử dụng thiết bị.
Trong gia đình, có thể thiết lập “giờ không công nghệ”, ví dụ: không sử dụng điện thoại trong bữa ăn hoặc trước giờ ngủ.
Trường học có thể tổ chức các trò chơi vận động, ngoại khóa, giúp trẻ cân bằng giữa thế giới thực và thế giới ảo.
4. Sử dụng Internet cùng với ba mẹ hoặc giáo viên Một trong những cách tốt nhất để đảm bảo an toàn cho trẻ em trên không gian mạng là đồng hành cùng trẻ, hướng dẫn cách sử dụng Internet đúng cách. Ba mẹ nên cùng trẻ tìm hiểu các trang web hữu ích. Thay vì để trẻ tự do khám phá, phụ huynh có thể giới thiệu các nền tảng học tập an toàn như Duolingo (học ngoại ngữ), National Geographic Kids (khám phá khoa học), Code.org (học lập trình). Khuyến khích trẻ xem các nội dung giáo dục thay vì video giải trí vô bổ. Không phải tất cả nội dung trên Internet đều phù hợp với trẻ em. Ba mẹ nên chọn những kênh uy tín như YouTube Kids để trẻ xem những video bổ ích. Ứng dụng thực tế:
Đặt máy tính ở không gian chung trong nhà thay vì để trẻ sử dụng thiết bị cá nhân trong phòng riêng.
Ba mẹ có thể tạo tài khoản riêng cho trẻ trên các nền tảng học tập, giúp kiểm soát nội dung mà trẻ tiếp cận.
Trò chuyện với trẻ về những gì trẻ xem trên mạng, khuyến khích trẻ đặt câu hỏi và thảo luận để phát triển tư duy phản biện.
) trên thanh địa chỉ.
Chúng tôi trên mạng xã hội